Kookploeg Gent-Solidair: Koken als lijm voor de samenleving

Bij Amplo komen we regelmatig in contact met interessante organisaties uit het middenveld. Met de nodige portie creativiteit verwezenlijken ze heel wat mooie doelen. Zo ook ‘De Kookploeg – Gent solidair’, een organisatie die op onze radar kwam doordat we de contracten opmaken voor hun social media verantwoordelijke. We spraken met Ann en Bert, de bezielers en coördinatoren van het project.

Vertel ons wat meer over de Kookploeg – Gent solidair!

Bert: We zijn ontstaan in 2020 tijdens de eerste lockdown, uit het ‘Gents solidariteitsfonds voor moeilijke tijden’. We merkten toen dat veel vrijwilligers kookevents deden, een beetje in het wilde weg. Daarom hebben we geprobeerd om daar structuur in te brengen en om de maaltijden bij de juiste doelgroepen te krijgen op een veilige manier. We zijn dan gaan samenwerken met partners die al voedselbedeling of andere noodhulp deden. Zij staan dicht bij de doelgroep en konden de maaltijden uitdelen. We hebben 10.000 maaltijden gemaakt op 3,5 maanden tijd.

Ann: Als organisatie heeft de Kookploeg twee belangrijke fundamenten. Enerzijds het koken van gezonde maaltijden voor mensen die zich dat niet kunnen permitteren. Anderzijds is solidariteit een onmisbare pijler. We proberen dat te realiseren door tijdens het koken uitleg te geven aan de vrijwilligers over de organisatie waarvoor er wordt gekookt. Maar ook door bepaalde projecten. Zo is één van de organisaties waar we leveren ‘Klaprozen vzw’, een opvanginitiatief voor minderjarige meisjes die slachtoffer werden van loverboys. Die meisjes koken op hun beurt voor de vluchtelingen van ‘Hand-in-Hand’ en zij gaan die maaltijden ook rondbrengen. Op die manier zorgen we voor wederzijdse solidariteit.

Na de eerste spontane opstart hebben jullie tijd genomen om het concept verder uit te werken en om een vzw op te richten. Waren er hindernissen?

Bert: Toch wel, tijdens die eerste lockdown kookten vrijwilligers van thuis uit en uiteindelijk bleek dat niet te mogen in België. Alles moet gebeuren in FAVV (Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen) gekeurde keukens. Ondertussen gaan we met onze vrijwilligers aan de slag in gekeurde keukens, bijvoorbeeld bij Victoria Deluxe, en proberen we maandelijks 1.000 maaltijden te bereiden. Dit vervult zeker nog niet alle noden maar we zijn volledig afhankelijk van donaties en we werken met vrijwilligers.

Ann: Wij krijgen vaak ook de vraag waarom we niet werken met voedseloverschotten. Maar daar komt zoveel regelgeving bij kijken dat het nu nog niet mogelijk is.

Bert: Klopt, wij gaan boodschappen halen in de winkel en die boodschappen gaan meteen in de kookpot. Op dit moment is dat het minste risico. We hebben al gezien dat sommige werkingen die wel met voedseloverschotten werken controle krijgen, zwaar beboet worden en dan moeten stoppen. We willen dat niet riskeren.

Wat is de sleutel tot succes voor De Kookploeg?

Ann: Koken is sowieso heel laagdrempelig, iedereen kan wel iets doen. Eigenlijk zijn wij door het maken van maaltijden een makelaar in lijm. Lijm die zorgt voor verbindingen tussen organisaties en doelgroepen en tussen verschillende culturen. Ons succes is misschien ook wel dat we organisch groeiden, vanuit de onderbuik, en dat we nog geen subsidies hebben. We zijn onafhankelijker en wendbaar omdat we geen cijfers of indicatoren moeten halen. We willen trouwens vermijden dat andere organisaties ons als concurrentie gaan zien, we werken complementair. Dat is een heel constructieve houding die vele deuren opent.

Bert: Koken brengt mensen samen. Veel mensen koken op een andere manier, gewoon al met andere kruiden. Dat maakt het zo plezant, je leert voortdurend nieuwe recepten kennen. Wij hebben van in het begin ook altijd gezegd: iedereen is welkom. Wij leveren aan iedereen die er nood aan heeft, los van ideologie. Dat wordt geapprecieerd. We koken bovendien standaard halal en vegetarisch. Je kan zeer lekker koken zo en het is voor iedereen toegankelijk.

Ann: Onze vrijwilligers willen ook iets concreet doen, en maaltijden bereiden is concreet. Je steekt de handen uit de mouwen en op het einde van de avond zie je het resultaat.

Wat was voor jullie de mooiste ervaring tot nu toe?

Ann: Voor mij was dat ‘De langste Iftar tafel’. Tijdens de ramadan dit jaar hebben wij met de kookploeg samengewerkt met Burgerplicht, een zelforganisatie voor en door de Turkse gemeenschap, maar ook met Voem (Vereniging voor Ontwikkeling en Emancipatie van Moslims) en de Tehvid moskee in de Bloemekenswijk. We hebben extra gekookt bovenop de standaard maaltijden per maand en zijn dan ter plekke gaan leveren. Veel organisaties uit het middenveld kijken naar ons en zeggen “jullie lopen gewoon binnen en buiten in de moskee, ons lukt dat niet”. Maar wij slagen er wel in en dat komt door het laagdrempelige van eten en koken. Ik kookte regelmatig mee tijdens die langste Iftar tafel en terwijl je groenten snijdt of in een pot roert, komen de persoonlijke verhalen wel naar boven. Dat is de kracht van het samen koken.

Hoe ziet de toekomst er uit voor de Kookploeg?

Ann: We hebben nog veel wilde plannen en ideeën!

Bert: Er staat zeker veel in de steigers. Het is voor ons ook belangrijk om stabiel te blijven. We zijn in januari een vzw geworden en we merken dat alles nu goed draait. Het operationele werkt, we hebben 98 vrijwilligers en we hebben medewerkers die de planning doen, fondsenwerving en iemand die de social media beheert. Maar we willen ook nog meestappen in projecten om De Kookploeg meer te maken dan alleen maar koken. Daar zit toekomstmuziek in.

Ann: Wij sluiten ons aan bij allerlei acties, bijvoorbeeld de Refugeewalk. Zo willen we extra steun bieden aan de doelgroepen waar we maaltijden aan leveren. En zo willen we ook sensibiliserend en politiserend werken naar de overheid toe.

Bert: Ja we zien bijvoorbeeld dat er nog veel mensen uit de boot vallen bij de sociale restaurants. We willen dat signaleren, dat die 3 euro (het minimumtarief) vaak nog te veel is. Je moet voor het minimumtarief meestal ook een UITpas hebben en dat is voor sommige mensen niet mogelijk, bijvoorbeeld als ze geen papieren of geen officieel adres hebben.

Tips voor anderen die gelijkaardige initiatieven op poten willen zetten?

Bert: Voor mij persoonlijk was een grote les: “samen sterker”. We zijn gegroeid uit een solidariteitsfonds en daar hebben wij gezien wat je kan bereiken door met 14 vzw’s samen te werken. Probeer partners te vinden waar je op kan rekenen. Je moet ook bescheiden zijn en luisteren naar mensen uit het veld met ervaring. Een bescheiden, ambitieuze houding.

Ann: Weet wat er leeft bij de doelgroepen, welke initiatieven er al zijn. Onderzoek of de noden die jij denkt dat er zijn ook echt bestaan. En hou het haalbaar en realistisch voor jezelf. Groeien kan altijd, terugplooien is iets moeilijker. Als je meteen de lat heel hoog legt, kan je je doel voorbij schieten.

Hoe kunnen mensen jùllie helpen?

Ann: Oh, op vele manieren. Ze kunnen zich via de website kandidaat stellen als chauffeur of kok. Centjes zijn ook altijd meer dan welkom, voor 2 euro kunnen we al een maaltijd koken. Of als mensen weet hebben van een of andere subsidielijn waar we voor in aanmerking kunnen komen, dan mogen ze ons dat laten weten.

Bert: Ja, “spread the word”! We werken heel hard aan de reputatie van de kookploeg, dat vinden we belangrijk. En als je met ons wil samenwerken of als je creatieve ideeën hebt rond voeding, warme maaltijden,… Contacteer ons zeker!

Wil je graag meer weten over De Kookploeg of wil je hen graag helpen, neem dan zeker eens een kijkje op hun website: https://www.kookploeggent.be/